بیش از یک پنجم مساحت کشور ایران را (افزون بر سیصد هزار کیلومتر مربع) بیابانهای واقعی در بر گرفته است. بیابانهای ایران به طور عمده ناشی از تأثیر کمربند پرفشار جنب حاره بوده و بخشی از کمربند بیابانی بزرگ کره زمین هستند که بخش‌های دیگر آن را بیابانهای مشهوری همچون شبه جزیره عربستان، صحرای آفریقا، سونورای مکزیک، نوادای آمریکا بیابان مغولستان و بیابان مشهور کشور شیلی تشکیل می‌دهد.
گذشته از وسعت کم‌نظیر، که موجب می‌شود مجموع مساحت بیابانهای ایران در شمار چهار بیابان نخست جهان قرار گیرد، عوامل جغرافیایی متعددی موجب شده است بیابانهای ایران به عنوان جاذبه‌های سیاحتی نسبت به همگنان خود در دیگر نقاط جهان موقعیت ممتازتری داشته باشند:
۱ـ مشرف بودن دو رشته کوه بلند به نواحی بیابانی، حجم آبرفت‌های ورودی به این مناطق را بسیار افزایش داده است. در نتیجه شمار و ارتفاع تپه‌های ماسه‌ای که متنوع‌ترین عوارض جغرافیایی بیابان‌ها هستند، در بیابانهای ایران افزونتر از دیگر بیابانهای جهان است.
۲ـ بخش مرکزی این بیابان‌ها اغلب حوضه آبریز حوزه‌های هیدرولوژیکی بسیار وسیعی است. در نتیجه وجود نواحی باتلاقی متعددی در بیابانهای ایران تنوع طبیعی این مناطق را افزایش داده است.
۳ـ عوامل پیچیده اقلیمی موجب شده‌اند بیابانهای ما گرم‌تر از دیگر نواحی بیابانی دنیا باشند. آن چنان که به تصریح شماری از استادان جغرافیای دانشگاه تهران قطب حرارتی کره زمین، کویر شهداد در کرمان است. حتی گرمای حدود هفتاد درجه سانتی‌گراد نیز در این منطقه ثبت شده است. گرمایی تا به این حد گذشته از آنکه برای علاق‌مندان به سفرهای ماجراجویانه جاذبه سیاحتی است با فزون بخشی خاصیت بیابانی در مناطق خشک کشور، عامل پر جاذبه‌تر شدن این مناطق برای طبیعت گردان می‌شود.
۴ـ تنها منطقه عاری از حیات کره زمین در کویر لوت ایران قرار دارد. در این منطقه به طول صد و عرض پنجاه کیلومتر، نه تنها هیچ اثری از حیات گیاهی و جانوری به چشم نمی‌خورد، بلکه هیچ نشانه‌ای از وجود باکتری نیز دیده نمی‌شود، آنچنان که گروه‌های مطالعاتی که مدتی را در این منطقه به سر برده‌اند می گویند در مدت یاد شده مواد غذایی (که به صورت استریل وارد محیط شده است) هرگز فاسد نمی‌شود. حتی شیر را نیز می‌شود به صورت روباز نگهداری کرد. بدون آنکه هیچ تغییری در آن حاصل شود. در واقع این بخش از کویر شعبه‌ای از کره ماه بر روی زمین است!
۵ ـ عوارض جغرافیایی کم نظیری همچون شهر خیالی لوت، دریاچه نمک، یاردانگ‌ها و «دق‌ها» گسترده‌های بلورین و…. به جاذبه بیابانهای ایران افزوده‌اند.
۶ ـ حیات جانوری بیابانهای ایران نیز کم نظیر است. بیابانهای مرکزی آخرین زیستگاه گورخر آسیایی و یوزپلنگ آسیایی است و در دیگر نواحی بیابانی نیز می‌توان گونه‌های کم‌نظیری همچون جبیر، گربه‌شنی (نوعی گربه وحشی)، کاراکال، هوبره و…. را مشاهده کرد.
۷ ـ در ضمن بیابانهای ایران تنها نواحی بیابانی جهان هستند که آثار باستانی دارند. ده‌ها کاروانسرای کوچک و بزرگ سنگفرش تاریخی دشت کویر و باقی مانده شهر باستانی شهداد «خبیص» از این جمله‌اند.
۸ ـ بخش مهمی از ماجرای سفر جهانگرد مشهور ماکوپولو، در بیابانهای ایران گذشته است. بازسازی مسیر این سفر و برگذاری گشت کاروان‌رو با تأکید بر تکرار سفر ماکوپولو و بازگشت به قرون میانه برای بسیاری از طبیعت‌گردان از جاذبه فراوان برخوردار بوده و تجربه نشان داده است خواستاران این‌گونه گشت‌ها روز به روز افزوده می‌شود.
قطب‌های بین‌المللی: پارک ملی کویر با توجه به نزدیکی آن به شهر تهران و برخورداری از چشم‌اندازهای کم‌نظیری همچون دریاچه نمک و سیاه کوه و وجود کاروانسراهایی همچون قصر بهرام و عین‌الرشید و نیز زیست‌گونه‌هایی همچون یوزپلنگ آسیایی و جبیر قطعاً یکی از قطب‌های بیابانگردی جالب در جهان می‌تواند به شمار آید.
