یاد آوردن میتواند مانند” سفر ذهنی در زمان “احساس شود.
شاید شما در شمار افرادی باشید که وقتی ماشینتان را در پارکینگهای بزرگ گم میکنید از خودتان میپرسید ماشینم را کجا پارک کردم؟
خرید اپلیکیشنهای تجاری شاید سادهترین راه پیدا کردن ماشینتان باشد، اما علت کجاست؟ و راه حل بهتر چیست؟ تا خودتان فرموش نکردهاید، علت را دریابید و به فکر چاره باشید.
حافظه یک بازی همه یا هیچ است که به آسانی قابل اندازه گیری و دستکاری است.https://t.co/3Zn5Z1RMqD
3-D Brain Animationhttps://t.co/XACBvYPMny pic.twitter.com/A7TxShUknN— Pars Magazine (@parsmagazine) February 28, 2021
چه اتفاقی میافتد وقتی مرتباً یادتان میرود کجا ماشینتان را پارک کردید؟ از خود میپرسید ماشینم کجاست؟ کجا پارکش کردم؟ و زمانی کلافه کننده میشود که دستتان پر از کیسههای خرید مواد غذایی باشد! ماشینم کجاست؟
آیا موارد فراموشی این چنینی باید جدی گرفته شوند؟ آیا به این معناست که حافظه در حال ضعیفشدن است؟
یافتههای جدید محققان دانشگاه یورک نشان میدهد چگونه بالا رفتن موارد فراموشی روزانه، مشکل فراموشی ایجاد میکند. وقتی فراموش میکنیم میتواند به این معنا باشد که بدلیل استفاده کم از آن، حافظه به مرور زمان در حال تعطیل شدن و از کار افتادن است.
Video used in study-taking out the trash https://t.co/YREVXynttp via @northwesternu @EurekAlert
تحریک و فعالیت مغز سفر ذهنی در زمان را بهتر میکند و دقت حافظه را افزایش میدهد pic.twitter.com/SXqJfVg3yA
— Pars Magazine (@parsmagazine) February 28, 2021
گزارش تحقیق پروفسور ملیسا هبشر۱ که در مجله دانشکده پزشکی فاینبرگ دانشگاه نورث وسترن به چاپ رسیده نشان میدهد حافظه در افرادیکه از آن استفاده میکنند، از بین نمیرود. تحقیقات او نشان میدهد تحریک و بازی کردن روزانه با حافظه باعث بهبودی و عملکرد متناسب آن خواهد شد. حافظه یک بازی همه یا هیچ است که به آسانی قابل اندازه گیری و دستکاری است
در این مطالعه نشان داده شد که چگونه تحریک مغناطیسی از طریق جمجمه (TMS) در نواحی مرتبط با حافظه در مغز باعث بهبود حافظه روزانه افراد میشود. از اینرو محققان برای ارزیابی چگونگی عملکرد روزانه آن از فیلمی حاوی فعالیتهای معمول افراد بجای تحریک مغناطیسی برای تقویت حافظه استفاده کردند.۲ دادههای تحقیق ثابت کرد که اندازهگیری و دستکاری انواع واقعی حافظه امکان پذیر است. دکتر هبشر میگوید ما توانستیم نشان دهیم حافظه را میتوان به روش ایمن و غیرتهاجمی تحریک مغز و فقط با استفاده از تمرین روزانه فعالیت مغزی تقویت کرد. ایشان در ادامه توضیح میدهد برای حفظ و بهبود حافظه باید بطور روزمره حافظه خود را با حوادث و وقایع پیچیدهای که در آن عناصر زیادی مانند مکانهای مختلف، افراد و اشیاء را شامل میشود به حرکت و فعالیت انداخت.
این مطالعه بر روی جوانان سالم در یک محیط آزمایشگاهی کنترل شده انجام شد اما هبشر معتقد است از این روش میتوان برای بهبود حافظه در افراد مبتلا به اختلالات حافظه ناشی از آسیب مغزی یا اختلالات عصبی نیز استفاده کرد.
تحریک و فعالیت مغز سفر ذهنی در زمان را بهتر میکند و دقت حافظه را افزایش میدهد
چگونه و چه چیزی را فراموش میکنیم؟
تحقیق آنلاین جدیدی از روان شناسان دانشگاه یورک بهروی بیش از ۹۰۰ شرکتکننده در سنین بین ۱۸ تا ۳۵ سال نشان داد که خاطرات مربوط به مکانهای خاص یا کاملاً فراموش میشوند یا اگر به خاطر سپرده شوند، با همان دقت زمانی است که برای اولین بار آموخته شدهاند.
چگونه فراموش میکنیم؟ سؤال بسیار مهمی است که روان شناسان داشگاه یورک به آن پاسخ دادهاند.
دکتر آیدان هورنر از دپارتمان روان شناسی دانشگاه یورک میگوید: این تحقیق نشان داد که چه نوع اطلاعاتی هنگام فراموشی از بین میرود و این که فراموشی باعث از دست رفتن دسترسی به حافظه میشود اما تغییری در دقت حافظه ایجاد نمیکند.
فراموشی یکی از وظایف مغز است که در شناخت و تصمیمگیریهای بعدی ما تأثیرگذار است. علاوه بر موارد منفی البته فراموش کردن در روند تصمیمگیریهای ما نقش مهمی دارد. مغز ما باید بتواند اطلاعات منحرف کننده و غیرضروری را دور بیاندازد تا اطلاعات اصلی و مفید که نقش اصلی در تصمیمگیریهای ما دارند ، در اولویت قرار بگیرند و بتوانند از آنها استفاده کنند.
بدلیل شیوع کرونا، دراین تحقیق از شرکتکنندگان خواسته شد بطور آنلاین در این تحقیق شرکت کنند. آزمودنیها میبایست مکان کلمات را روی صفحه دایرهای یاد میگرفتند. بعد از مدت زمانی بین ۱۰ دقیقه تا ۴ روز از آنها خواسته میشد تا با نشانگر، کلمات را به روی مکانی که دیده بودند جاسازی کنند. در واقع طراحی این آزمایش میتواند تداعی کننده مسیری باشد که ممکن است شما بعد از خرید کردن بطرف جایی که ماشینتان را پارک کردهاید، باشد.
برای بررسی اینکه آیا دقت حافظه با گذشت زمان محو میشود، از شرکتکنندگان در فواصل زمانی مختلف ۱۰ دقیقه تا ۴ روز پس از دیدن و یادگیری، آزمایش کردند. نتایج نشان داد اگرچه تعدادی از شرکتکنندگان بطور کامل فراموش کرده بودند که مکان نقطه کجا بوده است، اما برخی نیز به دقت بیاد آورده بودند؛ یعنی توانستند مکانهای دقیق را شناسایی کنند.
همچنین از آزمودنیها خواسته شد تعداد نقاط را در یک محدوده بصورت خوشهای یاد بگیرند.یافته ها نشان داد اگر چه قادر بودند نقاط را در آن محدوده شناسائی نمایند اما دقت در شناسائی مکان دقیق پائین بود. دکتر هورنر میگوید : دراین آزمایش دریافتیم هنگامی که به شرکتکنندگان الگوی مکانی یا محدوده مکانی داده میشد قادر به یادگیری و یادآوری بودند ولی دقت را از دست میدادند. بنابراین بین یادآوری و دقت رابطهای وجود دارد. با از دست دادن دقت قادر به یادآوری بودند.
نتیجه گیری: اگر اتومبیل خود را تقریباً هرروز در یک نقطه پارک میکنید ، به احتمال زیاد به خاطر میآورید که کجا آن را پارک کردهاید ، اما شاید کمتر بتوانید به یاد بیاورید که در آن روز خاص کجا پارک کردهاید؛ مکان تقریبی شاید ، اما نه دقیق را به خاطر بسپارید.
[۱] Pro Melisa
[2] برای اطلاع از جزئیات بیشتر این مطالعه به مجله(Current Biology) تاریخ ۴ فوریه ۲۰۲۱ رجوع کنید