داستان واقعی واکسن های مدرنا و استرازنکا

با نگاهی به آخرین مطالعات موجود در زمینه واکسن، شما را با جذاب‌ترین نکات درمورد دو واکسن معروف و مطرح مدرنا و استرازنکا ( آکسفورد) ،چگونگی شکل گیری و تأثیرپذیری آنها از زبان دانشمندان این حوزه آشنا می‌کنیم و در نهایت نتیجه می‌گیریم چرا ما هنوز باید روی رژیم‌ها و مداخلات مربوط به سبک زندگی برای مقاومت در برابر این ویروس باقی بمانیم.

mRNA vaccines: نامی است که به دو واکسن متعلق به شرکتهای Pfizer & BioNTech و Moderna اطلاق می‌شود. هر دوی اینها واکسن mRNA هستند و به دو دوز نیاز دارند.

AstraZeneca: نام شرکت داروئی انگلیسی-سوئدی است که با کمک دانشگاه آکسفورد واکسن COVID-19 را در بریتانیا برای محافظت از افراد ۱۸ سال به بالا تولید می‌کند. به گفته این کمپانی داروئی  AstraZeneca (استرازنکا) باعث می‌شود که بدن آنتی بادی خود را در برابر ویروس کرونا ایجاد کند. این واکسن باعث تقویت سیستم ایمنی بدن در برابر COVID-19 می‌شود.

واکسن مدرنا نیز برای ایمن سازی فعال جهت جلوگیری از بیماری یا ویروس  (COVID-19) ناشی از ویروس SARS-CoV-2 در افراد ۱۸ سال به بالا تجویز می‌شود. دوره درمانی تجویز شده برای واکسن COVID-19 دو دوز است. هر دوز ۰.۵ میلی لیتر است. توصیه می‌شود دوز دوم ۲۸ روز پس از دوز اول تجویز شود. تفاوت واکسن‌ها در نوع فناوری هریک از آنهاست. این واکسن یک واکسن از نوع ویروسی-ناقل است. اساساً برای جلوگیری از تکثیر ویروس و تهیه واکسن، آدنوویروس شامپانزه را تغییر ژنتیکی داده و ژن‌های اضافی دیگری که ژن SarsCoV2 S را بیان می‌کند در آن طراحی کرده اند.

دیل هریسون دانشمند بیوتکنولوژی که در زمینه تولید واکسن از جمله واکسن‌های کرونا فعالیت دارد در صفحه خود به زبان ساده داستان واکسن‌ها را توضیح می‌دهد:

” در مورد این فناوری مسأله این است: کسانی که واکسن را دریافت می کنند ، در واقع سیستم ایمنی بدنشان نسبت به آدنو ویروس شامپانزه واکنش نشان داده و ویروس را برای واکسیناسیون مجدد در آینده غیرقابل استفاده می‌کنند. یعنی شما به معنای واقعی کلمه علاوه بر SarsCov2 به یک واکسن ایمنی در برابر واکسن نیز دچار می‌شوید.همچنین این واکسن‌های آدنو ویروس شامپانزه نیز به دلیل شیوع بالای قرار گرفتن در معرض سویه‌های آدنو ویروس شامپانزه در کشورهای جنوب صحرای آفریقا مؤثر نخواهند بود”.

البته خاطر نشان می‌سازد، این موارد منحصر به کلیه واکسن‌های ناقل ویروسی است و انتظار نمی‌رود مشکلی با واکسن‌های mRNA مربوط به Pfizer و Moderna باشد. واکسن COVID-19 AstraZeneca که از دید دیل هریسون کاملترین آنها بوده است، باعث دفاع طبیعی بدن (سیستم ایمنی بدن) می‌شود. به این معنی که باعث می‌شود بدن محافظت (آنتی بادی) خود را در برابر ویروس ایجاد کند و به شما کمک ‌کند تا خود را در برابر COVID-19 در آینده محافظت کنید. هیچ یک از موارد تشکیل دهنده این واکسن نمی‌تواند باعث بروز COVID-19 شود.

Today marks an important milestone in the fight against #COVID19. Interim data show the #OxfordVaccine is 70.4% effective, & tests on two dose regimens show that it could be 90%, moving us one step closer to supplying it at low cost around the world>> https://t.co/fnHnKSqftT pic.twitter.com/2KYXPxFNz1

— University of Oxford (@UniofOxford) November 23, 2020

شواهد موجود در مطالعه واکسن‌ها در مقاله لانست نشان می‌‌دهد که هر دو گروه  واکسینه شده، چه با واکسن AstraZeneca و چه با Moderna در مقایسه با تقریباً نیمی از جمعیت غیر واکسینه شده، ایمنی محدودی را با میزانی از عفونت بدون علامت، پس از واکسیناسیون فراهم می‌کنند. این نتیجه غیر منتظره نیست؛ زیرا آزمایشات اولیه واکسن حیوانات در ماه آوریل و مه ۲۰۲۰ با واکسنهای Pfizer ، Johnson & Johnson و AstraZeneca نشان داد که هیچ ایمنی و دفاع موثری در موشهای تراریخته (موشهای مهندسی ژنتیکی که به نظر می‌رسد از نظر برخورد با ویروس شبیه انسان هستند) و یا در مطالعات میمون‌های رزوس وجود نداشته است. در بخشنامه ۱۵ ژانویه ۲۰۲۱  وزارت بهداشت و حمایت‌های اجتماعی انگلیس و آژانس تنظیم مقررات داروها و محصولات بهداشتی این کشور که به واکسن مدرنا مجوز تهیه موقت داده ، در بند مربوط به محدودیت‌های مؤثر بودن واکسن به صراحت عنوان شده است: واکسیناسیون با COVID-19 Vaccine Moderna ممکن است از همه گیرندگان واکسن محافظت نکند. افراد ممکن است تا ۱۴ روز پس از دوز دوم خود کاملاً محافظت نشوند زیرا مدت زمان محافظت ارائه شده توسط واکسن در حال حاضر مشخص نیست.

خلاصه‌ای از  مشخصات ایمنی

در ایالات متحده میزان ایمنی واکسن مدرنا COVID-19 در یک آزمایش بالینی تصادفی  (n = 15،۱۸۵)، با دارونما در گروه کنترل (n = 15،۱۶۶)  بروی ۳۰۳۵۱ شرکت کننده ۱۸ سال و بالاتر که حداقل یک دوز COVID-19 دریافت کردند، اجرا شد.

در زمان واکسیناسیون با واکسن مدرنا یا دارونما  ، میانگین سنی جمعیت ۵۲ سال بود (محدوده سنی بین ۱۸-۹۵). بیشترین عوارض جانبی گزارش شده شامل درد در محل تزریق (۹۲٪) ، خستگی (۷۰٪) ، سردرد (۶۵٪) ، درد عضلانی (۶۲٪) ، درد مفاصل (۴۶٪) لرز (۴۶٪) ، تهوع / استفراغ (۲۳) ٪،   حساسیت زیر بغل (۸/۱۹ درصد) ، تب (۵/۱۵ درصد) ، تورم محل تزریق (۷/۱۴ درصد) و قرمزی (۱۰ درصد).

عوارض جانبی معمولاً خفیف یا متوسط ​​گزارش شده و طی چند روز پس از واکسیناسیون برطرف شده است. به طور کلی ، بروز برخی از واکنش‌های جانبی در گروه‌های سنی جوان بالاتر بوده مانند بروز تورم زیر بغل / حساسیت ، خستگی ، سردرد ، دردهای عضلانی و مفاصل ، لرز ، حالت تهوع / استفراغ و تب در بزرگسالان ۱۸ تا <65 سال بالاتر از افراد ۶۵ سال به بالا بود. عوارض جانبی این چنینی بیشتر در دوز دوم نسبت به اولین دوز گزارش شد. برای اطلاعات بیشتر در بریتانیا به سایت خبرسانی کارت زرد از کووید -۱۹ و در ایالت متحده به سایت اف-دی-ای مراجعه کنید.

موضوع مهم مورد بحث

در مورد واکسن های ضد ویروسی AstraZeneca و Johnson & Johnson   احتمال پیامدهای عفونت مجدد بعد از تزریق  واکسن‌ها وجود دارد. به گفته هریسون ” از آنجایی که پس از تزریق واکسن کرونا در بدن میزبان منجر به تولید «آنتی بادی»  می‌شود، احتمال سرایت مجدد همچنان وجود خواهد داشت”. او ادامه می‌دهد، این واکسن پس از تزریق در بدن، باعث ایجاد پاسخ ایمنی میزبان ( بدن) می‌شود که منجر به تولید آنتی بادی در جریان خون می شود که قادر به خنثی سازی ویروس SarsCoV2 پس از عفونت بعدی است. بر این اساس سیستم ایمنی بدن ما قبل ازشروع به کار واکسن، آنرا از بین می‌برد. بنابراین پیامدهای عفونت مجدد روی واکسن‌ها مسأله مهمی است. واکسن‌های ضد ویروسی AstraZeneca و Johnson & Johnson احتمالاً فقط یک بار قابل استفاده هستند و با توجه به مدت زمان کوتاه خنثی سازی آنتی بادی‌ها در جریان خون که معمولاً بین ۳ تا ۶ ماه خواهد بود،برای اثربخشی طولانی مدت هر۶ تا ۱۲ ماه واکسن دوره‌ای مورد نیاز خواهد بود.

همچنین علاوه بر نحوه کار واکسن در بدن، بر اساس یافته‌های جدید مؤسسه ایمونولوژی لاژولا ، برخی افراد حداکثر ۸ ماه پس ازعفونت میزان آنتی بادی بالا نشان دادند ، اما برخی دیگر فقط یک پاسخ آنتی بادی کوتاه مدت نشان دادند. بنابراین پاسخ ایمنی هر فرد به ویروس کاملاً متغیر به نظر می‌‌رسد و محققان قادر به شناسایی هیچ پیش بینی کننده‌ای برای زمانی که بیمار مدت ایمنی کوتاهتر یا طولانی‌‌تری از خود نشان می‌دهد ، نیستند.

واقعیت مبتنی بر بهترین داده‌ها و دانش موجود

اگرچه واکسن زدن برای کنترل برخی موارد در اپیدمی بیماری‌های همه‌گیر امری حیاتی است اما بدانیم که واکسن مصونیت ایجاد نخواهد کرد. بعبارتی، تشویق به زدن واکسن ما را  مانند سال ۲۰۱۹ به دنیا باز نخواهد گرداند. اما میلیون‌ها انسان را نجات می‌دهد و مراکز پزشکی و درمانی از فشار مضاعفی که اکنون با آن مواجهند، رهایی پیدا می‌کننند.

ادعای مبتنی بر معجزه واکسن‌ها در اذهان عمومی بسیار خطرناک است؛ این واکسن‌ها به گفته دانشمندان این علم بسیار بیشتر به واکسن‌های آنفلوانزای فصلی شباهت دارند تا واکسن سرخک. حتماً کسانی را در اطراف خود می‌شناسیم که حتی پس از تزریق واکسن آنفولانزا به آنفلوآنزا مبتلا شده‌اند. از این‌رو بهتر است بدانیم تزریق واکسن برای کاهش خطر مهم است ، اما یک محافظ کامل در برابر عفونت یا بیماری نیست. ممکن است در ماه‌های آینده پس از تزریق واکسن کامل، با درگیر شدن دوستان و آشنایان دور و نزدیک به کووید-۱۹ مواجه شده و شاهد بستری شدن آنان در بیمارستان باشیم. واکسن مؤثر خواهد بود اما تصور معجزه از آن و توقف  کووید-۱۹ بسیار خطرناک است زیرا کامل نیست.  تا یک دهه آینده برای مدیریت ویروس ، نیاز به تلاش مدیریت سلامت و بهداشت جامعه به تشویق و تأکید مردم بر حفظ بهداشت فردی و رعایت بهداشت در اماکن عمومی هستیم.  ما همچنان نیاز به مکمل‌های مهم واکسن مانند استفاده از ماسک و شستن دست‌ها حتی پس از تزریق واکسن هستیم و نباید آن را فراموش کنیم.